OCHRONA RADIOLOGICZNA

Hej! Dzisiaj bardzo ważny temat, a mianowicie ochrona radiologiczna. W pracy elektroradiologa narzędziem jego działania jest promieniowanie jonizujące. Jest to czynnik, który stwarza zagrożenie nie tylko dla pracowników, ale także dla pacjentów. 

Żeby wiedzieć jak się chronić trzeba wiedzieć czym zajmuje się ochrona radiologiczna.

 Ochroną radiologiczną nazywamy całokształt działań i przedsięwzięć zmierzających do zapobiegania narażeniu ludzi i środowiska na promieniowanie jonizujące, a w przypadku braku możliwości zapobieżenia takiemu narażeniu, działania zmierzające do ograniczenia szkodliwego wpływu tego promieniowania na zdrowie przyszłych pokoleń. 

Zatem jak się chronić, aby ryzyko wystąpienia skutków ubocznych było jak najmniejsze?

Najważniejszą zasadą ochrony radiologicznej jest ALARA, czyli as low as reasonably achievable. Zasada ta mówi o minimalizacji ryzyka poprzez utrzymanie ekspozycji na najniższym poziomie, a przekładając na język polski: badania diagnostyczne należy wykonywać w sposób gwarantujący osiągnięcie najlepszego rezultatu przy zastosowaniu najmniejszej dawki promieniowania. 

Kolejnym ważnym aspektem ochrony jest ODLEGŁOŚĆ. Im dalej jesteśmy od źródła promieniowania tym bezpieczniej. Natężenie promieniowania pochodzące od źródeł traktowanych jako punktowe jest odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości. 

Następnie CZAS. Im krótszy czas przebywania w pobliżu źródła tym mniejsza dawka.

Ostatnim ważnym czynnikiem jest OSŁONA. Istnieje kilka rodzajów osłon stosowanych odpowiednio do rodzaju promieniowania. Dla promieniowania gamma osłona powinna charakteryzować się dużą masą właściwą i powinna być wykonywana z ołowiu, betonu albo zubożonego uranu. Przed promieniowaniem beta chronią osłony wykonane z materiałów lekkich, np. szkła, tworzyw sztucznych lub pleksi. Dla promieniowania neutronowego stosuje się osłony wielowarstwowe, które składają się z warstwy spowalniającej neutrony, warstwy pochłaniającej neutrony i warstwy osłabiającej promieniowanie gamma. Osłon nie stosuje się dla promieniowania alfa, które charakteryzuje się słabą przenikalnością.

Jak chronić pracowników i pacjentów?

Podstawą do zapewnienia właściwej ochrony radiologicznej jest kontrola narażenia, czyli podstawą kontroli są pomiary promieniowania. Osoby pracujące z promieniowaniem jonizującym powinny stosować indywidualne dozymetry termoluminescencyjne TLD.

Aby zapewnić ochronę pacjentom i personelowi medycznemu, który przebywa na oddziale diagnostyki obrazowej lub bloku operacyjnym stosuje się fartuchy ołowiane, ołowiane osłony na gonady, a pomieszczenia powinny mieć grube ołowiane ściany, aby pochłaniać promieniowanie jonizujące. 

Czy w Polsce istnieje prawna kontrola nad ochroną indywidualną i zbiorową?

W Polsce przepisy dotyczące ochrony radiologicznej zawarte są w ustawie z dnia 29 listopada 2000 roku, tj. Prawo Atomowe http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010030018/U/D20010018Lj.pdf



Pamiętajmy, że pomimo powszechnego zastosowania promieniowania w celach diagnostycznych nadal jest ono szkodliwe dla naszego zdrowia i należy się przed nim chronić.