ZDJĘCIE KLATKI PIERSIOWEJ

Jak prawidłowo wykonać i ocenić zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej? Pierwsza rzecz, której tak naprawdę nauczyłam się na tych studiach i ostatnia jaką chciałam wylosować z puli pytań na egzamin dyplomowy. Zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej jest na dzień obecny jednym z podstawowych badań wykonywanych na oddziale diagnostyki obrazowej.

Wskazania do badania: duszności, długo utrzymujący się kaszel, urazy klatki piersiowej lub ból spowodowany urazem oraz wszelkiego rodzaju krwawienia (z przełyku lub podczas kaszlu).

Teraz podwyższamy troszkę poprzeczkę, a mianowicie: jak wykonać takie zdjęcie?

Pierwszą i najważniejszą rzeczą jest odebranie od pacjenta skierowania. Bez skierowania lub w przypadku źle wypełnionego bądź nie uzupełnionego do końca  - BADANIA NIE WYKONUJEMY. W momencie, gdy skierowanie jest wypisane prawidłowo weryfikujemy dane pacjenta. Prosimy, aby jeszcze raz się przedstawił albo podał swój pesel. Możecie to zrobić nawet 10 razy żeby mieć pewność, że pan Kowalski ze skierowania to ten sam pan Kowalski, który stoi przed Wami w pracowni. Gdy na zdjęcie zgłasza się dziewczyna/kobieta i jej wiek wskazuje na to, że może być w potencjalnej ciąży pytamy o to i gdy słyszymy odpowiedź, że w ciąży nie jest prosimy o złożenie podpisu na skierowaniu, który potwierdza, że pacjentka w stanie błogosławionym się nie znajduje. Kiedy te czynności są już za nami przechodzimy do opisania pacjentowi przebiegu badania. Z doświadczenia powiem Wam, że nigdy nie ma czasu na opisywanie jak badanie wygląda, a sami pacjenci też nie są skłonni żeby zapytać. Jednak, gdy już zapytają, możecie powiedzieć, że badanie trwa chwilę, trzeba stanąć przy statywie, nabrać głęboko powietrza i nie wypuszczać, a w tym czasie Wy klikniecie guzik i zrobicie zdjęcie. Nie używajcie słów "wywołam ekspozycję", "dobiorę warunki" i innych fachowych określeń, bo pacjenci Was nie zrozumieją i pewnie zestresują się bardziej słysząc takie słowa. Przed ustawieniem pacjenta w odpowiedniej pozycji musicie poprosić aby ściągnął biżuterię (łańcuszki i inne ozdoby), a kobiety aby ściągnęły biustonosz. Oprócz tego grubszą odzież wierzchnią, która może mieć jakieś elementy zaburzające jakość zdjęcia. Najlepiej jak pacjent zostaje w bawełnianej podkoszulce, a jeszcze lepiej jak nie ma nic na sobie od pasa w górę. 

W pracowniach cyfrowych wystarczy ustawić pacjenta przed statywem i wycentrować z nim lampę, natomiast w pracowniach analogowych musimy dobrać jeszcze kasetę. Najczęściej jest to kaseta prostokątna, jednak w przypadku drobniejszych osób może być kwadratowa. Kasetę ustawia się pionowo lub poziomo w zależności od budowy pacjenta. Należy również pamiętać o znaczniku pozycji, czyli literce L lub P, którą oznaczamy lewą lub prawą stronę ciała pacjenta. 

POZYCJONOWANIE

Zdjęcie wykonuje się w pozycji tylno - przedniej, czyli prościej mówiąc tyłem do lampy i przodem do statywu, w pozycji stojącej. Gdy pacjent już stoi przy statywie zakładamy mu fartuch ochronny na dolne partie ciała, aby ochronić je przed promieniowaniem. Następnie prosimy pacjenta, aby założył ręce na biodra lub obiął nimi uchwyty od statywu. Ważne jest, aby pacjent ich nie napinał tylko trzymał swobodnie. Ciężar ciała powinien rozkładać się na obie nogi, tak aby pozycja pacjenta była stabilna. Dopasowujemy wysokość statywu do wzrostu pacjenta i dociskamy jego barki do kasety, aby zaokrąglić łopatki. 

Następnie wychodzimy z pracowni i prosimy pacjenta aby nabrał głęboki oddech, zatrzymał powietrze i nie wypuszczał. Szybko zamykamy drzwi, wywołujemy ekspozycję i zwalniamy pacjenta (oczywiście poinformujcie go, że może już oddychać). 


I teraz poprzeczka znów szybuje wyżej - jak oceniamy zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej?
Do oceny zdjęcia przeglądowego klatki wykorzystuje się literki od A do H. Każda literka odpowiada angielskiej nazwie i ocenia inne kryterium. 

A - air - powietrze 

Prawidłowo napowietrzone płuco ma kolor czarny lub ciemnoszary i jest jednorodne. Do zapamiętania: na rentgenogramie zaciemnieniem nazywamy pole jasne, natomiast przejaśnieniem pole ciemne. 

B - bone - kości

Dzięki wyrostkom kolczystym kręgosłupa możemy ocenić czy pacjent podczas wykonania zdjęcia nie poruszył się, co jest istotne przy ocenie sylwetki serca. Oprócz tego możemy zobaczyć czy pacjent miał złamane żebra lub czy ma skrzywienie kręgosłupa. 

C - cardiac - serce 

Ocenie podlega sylwetka serca (powiększenie) i lokalizacja rozruszników lub stymulatorów. Oceniamy również czy serce jest po lewej stronie. 

D - diaphragm - przepona 

Przepona tworzy łuki przepony i kąty przeponowo - żebrowe. Łuk przepony prawy jest położony wyżej niż lewy ze względu na obecność wątroby. Kąty przeponowo - żebrowe powinny być widoczne na prawidłowo wykonanym zdjęciu klatki, ponieważ podczas stanów zapalnych płyn wysiękowy będzie się gromadził właśnie w tych miejscach. 

E - edges - brzegi 

Są pomocne przy ocenie obrysów płuc i serca w momencie, gdy doszukujemy się płynu w opłucnej lub osierdziu. 

F - fields - pola 

Ocena zaciemnień lub przejaśnień jak w punkcie Air. 

G - gas - gaz 

Powietrze powinno być tylko w płucach i bańce żołądka. Gdy znajduje się pod kopułą przepony może to świadczyć o perforacji w układzie pokarmowym. 

H - hilia - wnęki

Oceniamy czy nie są powiększone i czy nie znajduje się w nich nic oprócz naczyń płucnych i oskrzeli. Poszerzenia i widoczne węzły chłonne mogą świadczyć o procesie nowotworowym, ewentualnych zmianach w płucach lub niewydolności serca. 



Mam nadzieję, że posty w takiej "naukowej" formie też Wam się spodobają.